Bộ Công Thương cho biết, kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ (TCMN) vào thị trường Canada năm 2009 được dự báo sẽ chỉ tăng nhẹ, đạt 8,89 triệu USD, với mức tăng khoảng dưới 5% so với năm 2008.

Nhìn tổng thể, kim ngạch XK năm 2009 của nhóm hàng thủ công mỹ nghệ ước đạt khoảng 1,24 tỷ USD, giảm 8,8% so với năm 2008. Mặc dù đây là nhóm hàng mà Việt Nam có nhiều tiềm năng, thêm vào đó là nhu cầu thị trường thế giới hầu như chưa bị giới hạn do tuổi thọ và vòng đời của sản phẩm ngắn, nhưng nguyên nhân chính, theo Bộ Công Thương là do hoạt động XK của Việt Nam năm 2009 sẽ tiếp tục chịu tác động tiêu cực của tình hình thế giới.

Đối với thị trường Canada kim ngạch XK nhóm đá quý và kim loại quý được nhận định sẽ giảm mạnh. Tuy nhiên, nhóm mặt hàng này lại chiếm tỉ trọng rất nhỏ trong tổng kim ngạch XK hàng TCMN vào thị trường Canada. Ước tính, nhóm mặt hàng này  đạt khoảng 700 ngàn USD, giản trên 20% so với năm 2008. Nhưng ngược lại, kim ngạch XK nhóm mây, tre, cói, thảm sẽ tiếp tục tăng, tuy nhiên tốc độ tăng sẽ thấp hơn so với năm trước đó, kim ngạch XK ước đạt 3,5 triệu USD, tăng trên 10% so với năm 2008 (đạt 3,1 triệu USD). Tuy nhiên, theo quy luật giảm chu kỳ, kim ngạch XK của mặt hàng này sẽ tăng ở mức thấp trong quý I năm 2009. Đối với mặt hàng gốm sứ, sau một năm giảm nhẹ, tình hình XK mặt hàng này sang Canada năm 2009 có thể sẽ chững lại, ước đạt 4,7 triệu USD, xấp xỉ năm 2008 (đạt 4,67 triệu USD)...

Theo thông tin của Thương vụ Việt Nam tại Canada, những năm gần đây người Canada quan tâm nhiều hơn đến các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, đặc biệt là hàng ngoại nhập. Nhu cầu nội địa của Canada đối với hàng thủ công mỹ nghệ ước khoảng từ 750 triệu USD tới 1 tỷ USD/năm. Hiện nay, thị trường hàng thủ công mỹ nghệ ở Canada bao gồm hàng loạt các sản phẩm, từ những hàng hóa thủ công độc đáo như đồ trang sức mỹ nghệ thời trang, cho đến các sản phẩm có kích thước lớn như những bức trướng treo tường, bức điêu khắc gỗ và kim loại, tác phẩm kiến trúc bằng kim loại, đồ gỗ nội thất và vật dụng trang trí dùng cho nhà ở hoặc văn phòng. Các nhóm hàng trang trí nhà cửa như vật liệu dán tường, khăn trải bàn, cho đến bộ đồ ăn, nến, đồ thủy tinh, khung ảnh (gỗ và kim loại), tượng và đài phun nước để trang trí ngoài sân vườn... thời gian qua cũng là những mặt hàng mà người tiêu dùng Canada rất ưa chuộng.

Một số lời khuyên hữu ích mà Thương vụ Việt Nam tại Canada dành cho các DN Việt Nam sản xuất, kinh doanh xuất NK hàng thủ công mỹ nghệ vào Canada là để thâm nhập thành công vào thị trường này, nhà XK hoặc phải đưa ra một sản phẩm hoàn toàn mới hoặc có nét thật khác biệt để có khả năng loại bỏ đối thủ đang cung cấp cùng loại mặt hàng, với bản chào hàng hấp dẫn hơn về chất lượng, dịch vụ hoặc nhãn hiệu . Đồng thời, để có được chiến lược phát triển tốt tại thị trường Canada, các nhà XK cần lưu ý tới những điểm mấu chốt như sản xuất hàng mẫu với vòng quay nhanh, trả lời tất cả các thư giao dịch ngay trong ngày, khi hợp đồng (ra ký kết phải thực hiện giao hàng đúng hạn, đặc biệt, hàng giao phải đúng với đặc trưng kỹ thuật (ra được hai bên thỏa thuận hay đúng với hàng mẫu, có khả năng cung cấp hàng liên tục. Bên cạnh đó là một số yếu tố chung như bao bì thích hợp cho vận tải đường biển, phương tiện lưu kho và bốc xếp hợp lý, thực hiện khuyến mại, đặc biệt với sản phẩm mới... Một điểm đáng lưu ý là hiện nay email đã trở thành phương tiện liên lạc chính của các nhà NK Canada, vì vậy, DN nên cung cấp địa chỉ email để đối tác tiện liên lạc nếu không làm được điều này thì nhà NK Canada sẵn sàng từ bỏ ý định mua hàng.

Để chuẩn bị xâm nhập hoặc mở rộng thị trường cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ tại Canada, các DN có thể tham dự một số hội chợ nổi tiếng như Canadian's Creative Conference and trade show ở Toronto và Calgary, One of a kind Christmas Canadian Craft show and Sale ở Toronto, Salon des métiers da’art du Québec Ở Montreal và Salon Plein An ở Québec, bởi các nhà NK và phân phối hàng thủ công mỹ nghệ Canada thường tìm kiếm đối tác tại những hội chợ này. Khi đã là đối tác kinh doanh, phần lớn các nhà NK hoặc đại lý của họ đều muốn đến thăm cơ sở sản xuất. Bắt đầu giao dịch, khách hàng Canada thường yêu cầu nhà XK cung cấp hàng mẫu cùng với giấy chứng nhận phân tích do cơ quan có thẩm quyền của nước xuất xứ hàng hóa cấp. Các DN- Việt Nam cũng cần lưu ý rằng luôn có sự cạnh tranh tiềm ẩn của các nhà cung cấp từ Mỹ vì họ hiểu rất rõ thị trường Canada, chi phí vận chuyển thấp, giao hàng nhanh, cơ chế thanh toán đơn giản. Đối với các đơn hàng lớn nhà XK có thể đưa ra các điều kiện đặc biệt cho phép nhà XK chuyển chi phí lưu kho hay tồn kho sang phía nhà bán lẻ.

Theo qui định của cơ quan thuế và hải quan Canada, một số hàng thủ công mỹ nghệ NK vào Canada có thể được miễn hoặc áp mức thuế thấp, nếu hàng đến từ các nước được hưởng qui chế ưu đãi thuế quan chung (GPT - GPT là Cách gọi của Canada về ưu đãi thuế quan GSP), miễn là hàng hóa thỏa mãn các tiêu chí. Thứ nhất là sản phẩm có hình thức hay trang trí được sử dụng truyền thống bởi người bản xứ hay đại diện cho bất kỳ biểu tượng quốc gia, lãnh thổ hay tôn giáo nào của nơi làm ra sản phẩm đó. Thứ hai, sản phẩm được làm bởi thợ thủ công dùng công cụ cầm tay hoặc bằng máy dùng tay hoặc chân để điều khiển. Thứ ba, đó là sản phẩm đặc thù đối với quốc gia đó không phải là hàng nhái của một nước khác. Thứ tư, sản phẩm không được sản xuất với số lượng lớn bằng dụng cụ tinh vi hay bằng khuôn. Thứ năm, sản phẩm có chức năng sử dụng, nhưng chứa đựng giá trị nghệ thuật, giá trị tôn giáo hoặc giá tri văn hóa.