Người gửi tiền phải tính toán nên gửi ngắn hay dài. Gửi ngắn, được LS cao trong ngắn hạn nhưng có thể bỏ qua cơ hội có được mức LS cao về lâu dài.

Dò đoán lãi suất

Từ 22-12, Ngân hàng (NH) Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) áp dụng biểu LS huy động mới hơi khác thường mà người gửi tiền nếu tinh ý sẽ dò đoán được xu hướng LS trong thời gian tới. LS kỳ hạn từ 1-3 tháng của Sacombank ở mức trên 8%/năm, cao hơn của NH Á Châu (ACB) và NH Xuất nhập khẩu VN (Eximbank). Thế nhưng LS các kỳ hạn từ 4 tháng trở đi lại tụt xuống dưới 8%/năm và giảm dần, càng gửi dài càng thấp, kỳ hạn 12 tháng chỉ còn 7%/năm.

Theo một quan chức của Sacombank, NH này nhận định LS sẽ được điều hành theo hướng giảm thêm trong những tháng tới để kích thích kinh tế, vì vậy lúc này phải giảm mạnh LS ở các kỳ hạn dài để có được nguồn vốn theo mặt bằng LS của năm 2009. Còn lúc này, mức LS kỳ hạn dưới 3 tháng có nhỉnh hơn các NH khác chỉ là giải pháp quá độ để giữ nguồn vốn không tụt giảm do LS giảm đột ngột.

Gửi dài được “siêu” lãi suất * Đầu quý 2-2008, LS huy động kỳ hạn 3 tháng là 16-17%/năm, kỳ hạn 12 tháng là 18-18,5%/năm. Do LS tăng quá nhanh nên nhiều người đã chọn gửi kỳ hạn ngắn. Nhưng người gửi kỳ hạn 12 tháng đã “trúng” khi LS này đang trở thành “siêu” LS kéo dài cho đến giữa năm 2009. Hiện LS ghi trên sổ tiền gửi của những khách hàng đã gửi 12 tháng cao hơn gần 50% so với LS... cho vay hiện hành. * Quý 3-2008, LS kỳ hạn 3 tháng giảm còn 12%/năm, kỳ hạn 12 tháng còn 15%/năm, một số người đã chọn gửi kỳ hạn dài và LS này cũng đang là “siêu” LS khi gần gấp đôi so với LS huy động hiện hành. * Cuối tháng 12-2008, LS huy động kỳ hạn 3 tháng chỉ còn 7-8%/năm, kỳ hạn 12 tháng ở một số NH còn duy trì 8-9%/năm. Nếu chọn gửi 12 tháng, trong trường hợp LS cơ bản giảm thêm thì mức LS này sẽ trở thành “siêu” LS.

Giải thích lý do cùng kỳ hạn nhưng mỗi NH có mức LS khác nhau, các NH cho biết đang sắp xếp lại nguồn vốn để phù hợp với mặt bằng LS mới, vì thế có những kỳ hạn nhỉnh hơn chút ít nhưng sẽ sớm giảm lại.

Tuy mặt bằng LS đã giảm gần 60% so với mức cao nhất vào giữa năm 2008 (từ 18%/năm còn 7-8%/năm), nhưng theo dự báo của các chuyên gia, vẫn chưa phải là... đáy. LS sẽ còn giảm thêm.

Còn bao nhiêu?

Hiện một số NH đã đưa ra mức LS chỉ 6-7%/năm. Tại ACB, kỳ hạn 24 và 36 tháng chỉ còn 6,4-7,3%/năm. Vietcombank (hội sở), kỳ hạn 3 tháng trở xuống còn 6,96%/năm trở xuống.

Nhưng cũng có NH lại cho LS “đi ngang”, đó là tín hiệu NH không muốn huy động kỳ hạn dài. Tại VCB TP.HCM, gửi 3 tháng LS ngang với gửi kỳ hạn... 5 năm, cùng LS 8,04%/năm. Với khung LS này, người gửi tiền chọn gửi các kỳ hạn ngắn.

Trong tuần qua, hầu hết NH đều đinh ninh mức cắt LS cơ bản không phải từ 10% còn 8,5% mà chỉ còn 7%/năm. Việc cắt ít hơn nhằm giảm bớt áp lực lên các NH do LS giảm quá nhanh. Điều này đã được một quan chức NH Nhà nước xác nhận là điều hành LS thận trọng, để thị trường tự điều tiết nhưng vẫn phải đáp ứng mục tiêu của Chính phủ.

Một số chuyên gia nhận định năm 2008 khép lại với mức LS cơ bản 8,5%/năm nhưng LS cơ bản sẽ được tiếp tục cắt trong năm 2009. Mức 7%/năm chỉ còn là vấn đề thời gian. Khi cần thiết, đáy của LS cơ bản có thể chỉ 4-5%, trần LS cho vay còn 6-7,5%/năm. Vì vậy, các NH sẽ phải “dọn” LS huy động để đón đà giảm của LS cơ bản. Nếu LS cơ bản còn 7% thì LS huy động sẽ là 4-5%/năm.

Gửi 13 tháng có lãi suất cao Người gửi tiền muốn có LS cao nên chọn gửi kỳ hạn 13 tháng. LS kỳ hạn 13 tháng luôn cao hơn so với các kỳ hạn trên và dưới 13 tháng là do quy định về tỉ lệ dự trữ bắt buộc. Hiện tỉ lệ dự trữ bắt buộc được chia ra: loại không kỳ hạn và dưới 12 tháng có tỉ lệ dự trữ bắt buộc cao, trong khi loại kỳ hạn trên 12 tháng rất thấp. Tỉ lệ dự trữ bắt buộc thấp sẽ giúp NH giảm bớt chi phí sử dụng vốn, nhờ đó có thể huy động cao hơn. LS kỳ hạn 12 tháng ở Sacombank là 7,104%/năm nhưng kỳ hạn 13 tháng lại vọt lên 10,2%/năm, còn kỳ hạn 15 tháng giảm xuống 7,080%/năm.

Theo một phó tổng giám đốc NH cổ phần, chỉ số giá tiêu dùng gần đây đã tăng chậm, thậm chí ở mức âm, vì thế duy trì mức LS 0,6-0,7%/tháng người gửi tiền có lãi rất cao. Áp lực tăng chỉ số giá tiêu dùng đã giảm hẳn cũng tạo thuận lợi để NH giảm LS. Dự báo chỉ số giá tiêu dùng năm 2009 chỉ một con số.

Lãi suất rẻ quá

Một quan chức NH cổ phần cho biết LS thấp là không tránh khỏi để kích thích làm ăn. Mỹ đã giảm LS cơ bản còn 0-0,25%, Nhật giảm chỉ còn 0,1%/năm. Nhiều nước đang chuẩn bị giảm thêm LS. Tại VN, trong quá khứ đã có mức LS huy động 7-8%/năm, thậm chí thấp hơn nhưng một bộ phận người dân vẫn gửi tiết kiệm.

Một phó chủ tịch hội đồng quản trị NH cổ phần nhận định nếu LS cho vay giảm kích thích doanh nghiệp khởi động lại các dự án sản xuất kinh doanh thì LS huy động giảm sẽ kích hoạt các thị trường chủ yếu là chứng khoán và bất động sản.

Thời gian qua, dòng tiền từ thị trường này đã tìm nơi trú ẩn ở NH vì LS quá hấp dẫn và tránh rủi ro. Hai thị trường này dễ hấp thu vốn vì giá thấp và có tỉ suất sinh lợi cao hơn. Ông này cũng cho rằng tiền sẽ không chạy ngay vào chứng khoán, bất động sản. Cần phải có thời gian ngắn để hình thành nơi người gửi tiền tâm lý “dùng dằng”. Trong thời gian này, họ đi tìm, khi phát hiện được cơ hội đầu tư tốt hơn sẽ chuyển tiền tiết kiệm sang đầu tư.  

Lãi suất huy động vàng và USD mới của một số NH

Đơn vị tính: %/năm

	3 tháng		6 tháng		9 tháng		12 tháng
	USD	Vàng	USD	Vàng	USD	Vàng	USD	Vàng
Eximbank	3	1,5	3,3	2,8	3,5	3	3,6	3
ACB	3,1	2,2	3,4	2,6	3,6	2,7	3,8	2,9