Đặc biệt là trong tình hình các tổ chức phát hành và mục đích sử dụng vốn không được rõ ràng, các nhà đầu tư cần chú ý một điểm quan trọng là bất động sản khi được phân phối thứ cấp ra thị trường. Theo đó, cần phải đánh giá các doanh nghiệp phát hành này cũng như những rủi ro của dự án một cách thận trọng, theo cảnh báo của FiinRatings.

FiinRatings (thuộc FiinGroup) cho biết trong một báo cáo gần nhất rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp tháng 8 vừa qua ghi nhận sự sụt giảm mạnh mẽ về khối lượng phát hành.

Theo đó, giá trị phát hành của tháng đã giảm 84% so với cùng kỳ và 58% so với tháng liền trước khi chỉ đạt 9.400 tỷ đồng. Tháng này còn thấp hơn cả tháng 2 (là thời điểm Tết nên có tính chu kỳ và khối lượng thấp) và cũng là tháng phát hành thấp nhất cả năm trên thị trường. 

Theo các chuyên gia phân tích, nguyên nhân xuất phát từ việc cả nhà đầu tư và nhà phát hành đang chờ đợi chính sách mới và cho thấy rõ sự cẩn trọng. Nhà đầu tư cá nhân không quá mặn mà với những lô trái phiếu đang được chào bán vì chưa biết rõ quy định và hướng dẫn, ví dụ như trong trường hợp không nhận định được nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể giao dịch thứ cấp với trái phiếu đang giữ hay không. Trong khi đó, các nhà phát hành lại đang chờ những điều chỉnh của chính sách để đưa ra những phương án thích hợp.

Nhóm bất động sản của tháng này được xem là có diễn biến khả quan trên thị trường TPDN với giá trị phát hành đã tăng gấp 4,3 lần so với tháng liền trước. Bởi vậy, những công ty có hồ sơ minh bạch và tín dụng tốt vẫn huy động được trái phiếu.

CTCP Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (Mã: KDH) đã đạt được thành  công về hoạt động huy động lô trái phiếu 800 tỷ đồng có kỳ hạn trong vòng 3 năm và lãi suất cố định 12% một năm. Điều này sẽ giúp vốn điều lệ của công ty TNHH Tư vấn Quốc tế tăng lên, nhờ đó góp phần cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Bình Trưng. Đây là đơn vị có dự án Clarita Khang Điền Bình Trưng.

Ở một mặt khác, CTCP Fuji Nutri Food chứng kiến khối lượng phát hành tăng vọt trong tháng. Nguồn vốn lớn huy động trong kỳ hạn ngắn (một năm) có thể được dùng cho những hoạt động thực thi dự án dù chưa có thông tin về mục đích sử dụng vốn. 

Chuyên gia FiinRatings nhận định: “Các công ty có rủi ro pháp lý dự án thấp, với dự án sắp hoàn tất và mở bán với sự tham gia của các đối tác quốc tế và vị trí mở bán thu hút vẫn có động lực và cơ hội để có được nguồn vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp”. 

Trong thời gian qua, một điểm đáng chú ý là một số công ty có tên ngành xây dựng như CTCP Xây dựng Minh Trường Phú, CTCP Đầu tư Xây dựng Tường Khải, hay CTCP Xây dựng Kiến Hưng Thịnh nhưng thực tế lại là công ty thuộc lĩnh vực bất động sản, theo FiinRatings. Theo đó, trái phiếu phát hành có mục đích phục vụ việc phát triển những dự án bất động sản trực tiếp. Bên mua/ quản lý tài sản đảm bảo là những tổ chức tín dụng.

Theo khuyến nghị của nhóm phân tích, “đó là điều đáng để các nhà đầu tư lưu tâm khi được phân phối thứ cấp ra thị trường bởi các tổ chức. Các nhà đầu tư cần xem xét những doanh nghiệp phát hành này và đánh giá những rủi ro, nhất là khi không rõ về mục đích sử dụng vì nó không được công bố”.

Trước đó, CTCP Xây dựng Minh Trường Phú, CTCP Đầu tư Xây dựng Tường Khải  hôm 7/1/2022 đã phát hành các lô trái phiếu trị giá 2.950 tỷ đồng và 2.990 tỷ đồng tương ứng. CTCP Xây dựng Kiến Hưng Thịnh hôm 30/3/2022 đã phát hành 2 lô trái phiếu trị giá 3.600 tỷ đồng. Toàn bộ lô trái phiếu này đều có kỳ hạn trong 1 năm, nghĩa là đáo hạn vào năm sau.

Cả 3 công ty này đều mới, được thành lập vào năm 2020 và có địa chỉ tại TP. Hồ Chí Minh. 

Áp lực đáo hạn tăng cao

Theo FiinRatings, các doanh nghiệp đang đối mặt với áp lực đáo hạn tăng cao trong thời gian vừa qua khi lĩnh vực bất động sản gặp nhiều khó khăn, điều này khiến một số doanh nghiệp khó có thể đáp ứng nghĩa vụ nợ vay. 

Điều đó cũng có thể xảy đến với một số trường hợp khác, đặc biệt là khi đa số tổ chức phát hành trong 2-3 năm trước là những doanh nghiệp chưa niêm yết như công ty dự án có sức khỏe tài chính kém và chưa có dòng tiền ổn định. Bởi vậy, trong bối cảnh hiện nay, hồ sơ tín dụng chưa được tốt và cũng chưa đáp ứng tiêu chí vay tín dụng ngân hàng hay huy động vốn khác.

Thế nhưng, nhóm phân tích cho biết trường hợp được cho là vỡ nợ giống như nợ xấu nhóm 3 của ngân hàng thương mại nếu xét đến vấn đề này một cách công bằng và thực tế. 

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Trung Quốc có quy mô khoảng 7.800 tỷ USD, bằng khoảng 44% GDP và tỉ lệ nợ xấu ở mức 1,4% trên tổng quy mô. Con số này không quá lớn nhưng tỷ lệ có vấn đề này đã tăng lên 28,6% vào năm ngoái nếu chỉ xét đến nhóm trái phiếu có tính đầu cơ. Theo dự báo của Goldman Sachs, tỷ lệ đó có thể đạt mức 31,6% vào cuối năm nay.

Theo chuyên gia từ FiinRatings, thị trường được kỳ vọng hồi phục và tăng trưởng trở lại vì các yếu tố liên quan đến vĩ mô vẫn khả quan và có nhiều triển vọng cho dù thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục thanh khoản sụt giảm trong những tháng qua khi chờ những chính sách mới. 

Gần đây, tín nhiệm quốc giá dài hạn của Việt Nam đã được nâng lên mức Ba2 bởi Moody’s. Cùng với đó, 15 ngân hàng thương mại cũng được ngân hàng Nhà nước điều chỉnh nới room tín dụng. Theo đó, tạo điều kiện cho tín dụng vào sản xuất kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên nhằm duy trì dòng vốn cho các doanh nghiệp trước khi trái phiếu doanh nghiệp có hiệu lực.

Nguồn: Meeyland.com